Jonge mensen tussen 16 en 35 jaar hebben het extra moeilijk omdat ze niet goed weten wat focus is.
Opiniestuk februari 2021:
Maak 15-35-jarigen nu zelf verantwoordelijk voor wat er kan!
Dit is de eerste naoorlogse generatie die niet opgewassen lijkt tegen problemen. Maar is dat niet onze eigen tekortkoming als maatschappij en opvoeders? Hebben wij ze wel goed voor bereid? Zij komen in de problemen omdat wij ze niet geleerd hebben focus aan te brengen als het moeilijk wordt.
Wij moeten helpen door ze een eigen rol te geven en eigen verantwoordelijkheid. Dat is voor hun weg uit de problemen.
Wat maakt deze generatie nu zo anders dan alle voorgaande? Waarom missen zij focus.
We zien een groot aantal mensen uit deze groep in de problemen komen. Ze vallen uit, zien het niet meer zitten, etc. etc.. En dat al voor Corona. Dat heeft het nog duidelijker zichtbaar gemaakt.
Uit ons onderzoek komt naar voren dat deze groep duidelijk andere boodschappen meegekregen heeft van de maatschappij en van hun ouders dan voorgaande generaties. Hoe zit dat?
Bij de generatie die opgroeide tussen 1945 en 1960 zijn de boodschappen die ze meekrijgen heel duidelijk: “Bouwen-Bouwen-Bouwen en nooit meer oorlog. Doe wat er gezegd wordt en draag je steentje bij aan de wederopbouw.”
Eind jaren 50 kwam daar een reactie op door de roep om mee te kunnen praten. Niet meer klakkeloos doen wat er gezegd wordt door de Overheid of Bestuur, nee ook meedenken. Dat zag je in bijvoorbeeld de “Maagdenhuis” (Universiteit Amsterdam) bezetting en in protestliederen. Jongeren wilde meedenken.
Die trend ging in de loop van de jaren 60, begin jaren 70, over in een gedachte: “Er moet een andere, veel vreedzamer, wereld komen.” Love Peace and understanding”. Samen het goede doen. Geld verdienen is eigenlijk een overblijfsel van de oude cultuur. Dat hoeft niet meer. Daar was ook ruimte voor omdat er toen een economische hoog conjunctuur was.
Maar ook dat gaat voorbij. Midden/eind jaren 70 komt de economische crisis die doorliep tot begin jaren 80. Snel oplopende werkeloosheid en grote overheidsbezuinigingen. Mede daardoor werd de boodschap in de jaren 80: “Je moet voor jezelf en je gezin zorgen. Geld verdienen mag weer.”
De eerste stap richting meer jezelf op de voorgrond zetten in plaats van de groep. Daarvoor was er veel “wij” denken. Deze tijd markeert de overgang naar het “ik” denken.
En geleidelijk gaat dat over, in de jaren 90, naar de boodschap: “Ga vooral doen wat goed bij jou past. Je mag alles worden wat je wilt, kies vooral zelf.” Dat kan dan ook heel goed omdat er een andere maatschappelijke ontwikkeling heeft plaatsgevonden. Die zorgt er voor dat er nauwelijks nog fundamentele bestaansproblemen zijn: Als je werkeloos wordt is er een uitkering; Als je ziek wordt lossen we dat op; Als je iets anders wilt studeren kan dat: etc. etc. Er is niet meer de noodzaak om te focussen op 1 onderwerp, want het meeste is al redelijk geregeld.
Wat is dan het gevolg? De boodschap, “je mag alles worden”, klinkt immers heel fijn? We zien dat juist die boodschap jonge mensen in de problemen brengt. Omdat alles mag, gaan ze alles proberen. En ze willen daar dan ook goed in zijn, want er is geen focus. De laatste 12-13 jaar komt daar nog boven op de makkelijke toegang tot sociale media. Die laten op heel veel plekken een ideaalbeelden zien. Je moet een goede vriend/vriendin zijn, je moet goed op school/werk zijn, eigenlijk moet je een goede ouder zijn, je moet er perfect uitzien, enz. Alles tegelijk kan niet, weten we uit ervaring. Daar zit de crux: “We zijn vergeten deze generatie te leren kiezen c.q. focus te leggen op de dingen die op dit moment het belangrijkste zijn.
Dus hoe helpen we deze generatie?
Geef ze echte verantwoordelijkheid om voor hen en anderen meer mogelijk te maken. Laat hun kansen verkennen en geef ze de ruimte (hoe eng dat ook voelt voor ons ouderen) om dat met eigen verantwoordelijkheid in te vullen. Dat kan deze generatie heel goed. Geef ze die ruimte.
Je gaat zien dat het dan veel beter gaat.
Bert Homan
Generatiespecialist en coach bestuurders en politici
